Ποδολογία

Διαβητικό πόδι

Το Διαβητικό Πόδι είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές που απειλούν τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Κάθε μισό λεπτό κάπου στον κόσμο γίνεται ένας ακρωτηριασμός εξαιτίας αυτής της σοβαρής κατάστασης. Οι συνέπειες στην ψυχολογία και την ποιότητα της ζωής των ατόμων που υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό είναι πολύ μεγάλες. Εκτιμάται ότι το 15% των διαβητικών ασθενών θα εμφανίσουν έλκος σε κάποια φάση της ζωής τους συνήθως στο πέλμα και τα δάκτυλα. Το 14-24% από αυτούς θα χρειαστούν ακρωτηριασμό.

Τι είναι το διαβητικό πόδι

Με τον όρο «Διαβητικό Πόδι» χαρακτηρίζονται όλες οι βλάβες των ποδιών των διαβητικών ατόμων κάτω από τους αστραγάλους.

Ως υψηλού κινδύνου, χαρακτηρίζονται τα άτομα με νευροπάθεια (βλάβες στα περιφερικά νεύρα με συνέπεια το άτομο να μην αντιλαμβάνεται τον πόνο), περιφερική αγγειοπάθεια (που δημιουργείται λόγω της σοβαρής αρτηριοσκλήρυνσης), παραμορφώσεις του ποδιού και δυσμορφίες όπως κάλοι και υπερκερατώσεις, κακή ρύθμιση του σακχάρου, μειωμένη όραση, μοναχική ζωή, ψυχική διαταραχή και παχυσαρκία.

Η νευροπάθεια που εμφανίζεται στην πορεία του διαβήτη αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα ανάπτυξης διαβητικού ποδιού. Η νευροπάθεια δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τους ασθενείς και γι’ αυτό στις εξετάσεις ρουτίνας των διαβητικών δεν πρέπει να παραλείπεται η εξέταση της αισθητικότητας των ποδιών με ειδικά όργανα.

Τα όργανα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της νευροπάθειας

  • Το διαπασών 128 Hz για την αντίληψη παλλαισθησίας.
  • Το μονοϊνίδιο (monofilament) για την αισθητικότητα.
  • Το Tip therm για τον έλεγχο της θερμοκρασίας μεταξύ θερμού και ψυχρού.
  • To βιοθεσιόμετρο για την αντίληψη της δόνησης.
  • Το Neuropad test είναι ένα διαδερμικό επίθεμα το οποίο μετρά την υγρασία του δέρματος στο πέλμα.

Εκτός από την έλλειψη της αίσθησης που οδηγεί σε μη αντιληπτούς τραυματισμούς, η νευροπάθεια συμβάλλει στην ξηρότητα του δέρματος, η οποία όμως μπορεί να προληφθεί με τη σωστή και συστηματική εφαρμογή ενυδατικών κρεμών και προϊόντων.

Πρόληψη διαβητικού ποδιού

Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο μέτρο αντιμετώπισης. Η γνώση, η σωστή και επιμελημένη φροντίδα στο διαβητικό πόδι, μπορεί να προλάβει τους περισσότερους ακρωτηριασμούς.

Η ξηρότητα, οι κάλοι, τα νύχια που εισχωρούν στο δέρμα και διάφοροι άλλοι μικροτραυματισμοί δεν γίνονται αντιληπτοί, για τον λόγο αυτό τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη – διαβητικό πόδι – πρέπει να επισκέπτονται προληπτικά ειδικό ποδολόγο – ποδοθεραπευτή ώστε να αντιμετωπίζονται εγκαίρως τα προβλήματα αυτά και να προλαμβάνονται ανερχόμενα έλκη και φλεγμονές.

Η καθημερινή εξέταση των ποδιών

Τα περισσότερα προβλήματα των ποδιών μπορούν να αποφευχθούν εάν μάθετε να τα προσέχετε καλά. Εξετάζετε καθημερινά τα πόδια σας και ενημερώνετε τον γιατρό ή τον ποδολόγο σας αμέσως για οποιοδήποτε πρόβλημα. Προσέχετε εάν υπάρχουν τραυματισμοί, αλλαγή ιστών και διαφοροποιήσεις στο δέρμα ή τα νύχια.
Εξετάστε τα πόδια σας κάτω από δυνατό φως. Χρησιμοποιήστε έναν καθρέφτη για να παρατηρήσετε όλο το πόδι. Είναι απαραίτητο να εξετάζονται τα πόδια σας σε τακτά χρονικά διαστήματα από τον γιατρό ή τον ποδολόγο σας ή όποιον άλλον ειδικό.

Συμπτώματα μολύνσεων

Μάθετε να αναγνωρίζετε τα πρώτα συμπτώματα μολύνσεων. Τέτοια συμπτώματα είναι η υψηλή θερμοκρασία του δέρματος, ερεθισμένα σημεία (κόκκινα), όπως επίσης και τα πρησμένα πόδια. Οι μολύνσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως από τον γιατρό σας. Ο πόνος και η ευαισθησία είναι ένα σημάδι ότι λειτουργεί ακόμη το οργανικό σύστημα και ενεργοποιεί τον συναγερμό του πόνου.

Ελαττωμένη αίσθηση στα πόδια

Προσέχετε αν η αίσθηση των ποδιών σας εξασθενεί ή χάνεται εντελώς. Μυρμήγκιασμα στα πόδια, μούδιασμα ή μία περίεργη αίσθηση σαν να βαδίζετε επάνω σε βαμβάκι ή σαν να φοράτε στενές κάλτσες είναι ένδειξη νευροπάθειας.
Ενημερώστε αμέσως τον γιατρό σας.
Εάν δεν λειτουργεί σωστά το σύστημα συναγερμού του πόνου, τότε οι τραυματισμοί ή τα ακατάλληλα παπούτσια δεν γίνονται αντιληπτά.

Όταν εμφανίζονται τραυματισμοί

Αμυχές, τραύματα, πληγές από τριβή των παπουτσιών, ονυχοκρύπτωση, φλύκταινες, και σχισίματα είναι δυνατόν να εμφανιστούν παρά τις προσπάθειές σας να προστατεύσετε τα πόδια σας. Απευθυνθείτε στον γιατρό ή τον ποδολόγο σας ανάλογα με το πρόβλημα, για τη σωστή αντιμετώπισή του.

Τα στενά υποδήματα μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα

Μην φοράτε υποδήματα που πιέζουν τα δάκτυλά σας. Τα στενά υποδήματα μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα όπως υγρά πόδια, μυκητιάσεις, ονυχοκρυπτώσεις, κάλους και υπερκερατώσεις.

Ο Δεκάλογος της σωστής φροντίδας διαβητικού ποδιού

  1. Κάντε ποδόλουτρο καθημερινά, αλλά μην τα αφήνετε στο νερό περισσότερο από 5΄. Μία μεγαλύτερη παραμονή στο νερό αφαιρεί το απαραίτητο λίπος από το δέρμα και προκαλεί ελαφρά ξηρότητα και σχισίματα. Προσέχετε την θερμοκρασία του νερού να μην υπερβαίνει τους 38 βαθμούς Κελσίου.
  2. Σκουπίζετε τα πόδια σας καλά, ιδιαίτερα μεταξύ δακτύλων.
  3. Χρησιμοποιείτε ενυδατική κρέμα για να διατηρήσετε το δέρμα ελαστικό (προσοχή, όχι κρέμα στο ενδιάμεσο των δακτύλων).
  4. Κόβετε τα νύχια σας με πολύ προσοχή, είναι προτιμότερο να τα κονταίνετε με λίμα.
  5. Παρατηρείτε καθημερινά τα πόδια σας. Να βλέπετε τα πέλματά σας με ένα καθρέπτη. Αν δεν βλέπετε καλά Θα πρέπει να βοηθηθείτε από ένα μέλος της οικογένειάς σας ή από ένα φιλικό πρόσωπο.
  6. Μην περπατάτε ποτέ ξυπόλητοι, υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού.
  7. Φοράτε άνετα παπούτσια για να προστατεύσετε τα πόδια σας από την πίεση και την δημιουργία σκληρύνσεων. Ελέγχετε καθημερινά το εσωτερικό των υποδημάτων σας έτσι ώστε να μην υπάρχουν σκισίματα στην εσωτερική επιφάνεια καθώς και ξένα αντικείμενα.
  8. Χρησιμοποιείστε αντιιδρωτικά προϊόντα και απορροφητική-αντιμυκητιακή πούδρα για τα πόδια που ιδρώνουν.
  9. Αποφύγετε την υπερβολική ζέστη στα πόδια σας. Μην χρησιμοποιείτε θερμοφόρες ή ηλεκτρικά θερμαινόμενα μαξιλάρια.
  10. Ποτέ μην αφαιρείτε κάλους μόνοι σας. Απευθυνθείτε στον ποδολόγο σας.

Ενδείξεις νευροπάθειας

  • Το δέρμα είναι ερυθρό, ζεστό, ξηρό με σκασίματα.
  • Ισχυρή τάση σε σκληρύνσεις και ονυχομυκητιάσεις.
  • Κάλοι, σε θέσεις που δέχονται μεγάλη πίεση.
  • Δημιουργία πλατυποδίας.
  • Το πόδι φαρδαίνει, οι αρθρώσεις πρήζονται και εμφανίζετε πτώση μεταταρσίων και γαμψοδακτυλίες.
  • Αίσθηση μουδιάσματος, μυρμήγκιασμα, μπερδεμένη αίσθηση (δηλ. αίσθηση ότι τα πόδια είναι κρύα, ενώ είναι ζεστά).
  • Αστάθεια βαδίσματος, αίσθηση βαδίσματος πάνω σε βαμβάκι.
  • Πόνοι σε ηρεμία, ιδιαίτερα την νύχτα, συχνά με κάψιμο. Ανακούφιση βαδίζοντας πάνω-κάτω και δροσίζοντάς τα.
  • Η αίσθηση μεταξύ ζεστού-κρύου μειώνεται ή εξαφανίζεται.
  • Η ευαισθησία στον πόνο ελαττώνεται ή χάνεται.
  • Ότι θα έπρεπε να προκαλεί πόνο δεν πονάει πια, π.χ. πολύ στενά παπούτσια, τραυματισμοί, κάψιμο, πίεση.

Ενδείξεις ανεπαρκούς κυκλοφορίας αίματος (ισχαιμία)

  • Τα πόδια είναι κρύα.
  • Το δέρμα είναι λεπτό σαν περγαμηνή, χλωμό ή μελανό ιδιαίτερα στα δάκτυλα και στο περίγραμμα των ποδιών.
  • Πόνοι στις γάμπες ή κράμπες στο βάδισμα, ανακούφιση όταν στέκεστε.
  • Οι πόνοι, όταν ξαπλώνει ο πάσχων, ελαττώνονται όταν κρεμάει τα πόδια έξω από το κρεβάτι.
  • Οι πληγές, οι τραυματισμοί και μέρη που πιέζονται, πονούν.

Συνήθως οι παθήσεις των νεύρων συνυπάρχουν με τις παθήσεις κυκλοφορίας του αίματος. Σε αυτήν την περίπτωση, παρ’ όλη την κακή κυκλοφορία, σπάνια υπάρχουν πόνοι κατά το βάδισμα. Αυτή η μορφή είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους διαβητικούς. Είναι δυνατόν όμως με μεθοδική θεραπεία να επιτευχθεί καλυτέρευση.

Η θεραπευτική φροντίδα του διαβητικού ποδιού είναι πολύ υπεύθυνη, για αυτόν τον λόγο προσέχετε, να εμπιστεύεστε μόνον ειδικό ποδολόγο-ποδοθεραπευτή.

Η ποδολογία σας προσφέρει την εγγύηση ότι βρίσκεστε σε εξειδικευμένα χέρια!!

Συχνές ερωτήσεις

  • Ανώδυνη εφαρμογή του ελάσματος-αγκύλης.
  • Άμεση απελευθέρωση από τον πόνο με το ανασήκωμα του νυχιού από την ονυχαία αύλακα.
  • Αποφυγή χειρουργικής επέμβασης, ειδικά σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.
  • Καμία απουσία από την εργασία ή τις καθημερινές δραστηριότητες, ακόμη και τον αθλητισμό.
  • Άμεση χρήση υποδημάτων.

Μέσω της τοποθέτησης ελάσματος-αγκύλης είναι περιττή η χειρουργική επέμβαση. Το νύχι μεγαλώνοντας επανέρχεται στην αρχική, φυσιολογική του κατάσταση.

Ακριβώς το αντίθετο. Το έλασμα τοποθετείται εξειδικευμένα χωρίς πόνο και είναι αμέσως αισθητή η απελευθέρωση από τον πόνο.